an greannán anois

Triúr manach a thug diúltú don saol.

Téann siad ins an fhásach chun aithrí a dhéanamh ina gcuid peacaí roimh Dhia.

Bhí siad gan labhairt lena chéile go ceann bliana.

Ansin dúirt fear díobh le fear eile bliain amháin ina dhiaidh sin, “Táimid go maith,” ar seisean.

Mar sin go ceann bliana.

“Is maith go deimhin,” arsa an dara fear.

Bhí siad ann ina dhiaidh sin go ceann bliana.

“Dar m’aibíd,” arsa an treas fear, “mura ligeann sibh ciúnas dom fágfaidh mé an fásach uile daoibh!”

Theresa Illés, an t-ealaíontóir a mhaisigh Inna Téoir Mucca Beca, a rinne na pictiúir seo. Tá Gaeilge líofa aici, dála an scéil!

monks & hermits

Is fearr triúr. Nó ... is fearr leis na daoine a dhéanann na híomhánna triúr, ar a laghad.

díthreabhaigh eile

Seo triúr díthreabhach ón 3ú haois AD ó Gandhara.

Seo iad na focail “triúr díthreabhach” i Sanscrait agus i dTibéidis. Cén script is fearr leat?

three renunciants

tri dithrebaid

triúr díthreabhach

Tosaíonn an seann-scéilín grinn a bhfuil mé ag imirt leis fós leis na focail seo:

Tríar manach do·rat díultad dont ṡaegul.

Triúr manach a thug diúltú don saol.

Manaigh is ea iad ag tús an scéilín, ach is díthreabhaigh iad leath bealaigh tríd an dara habairt:

Tíagait i fásach…

Téann siad in fhásach…

Focal ársa is ea “díthreabhach”. Tagann sé ón aimnfhocal “díthreabh” a chiallaíonn “fásach, áit gan aon duine ann”. Tosaíonn sé leis an rémhír “dí-” a chiallaíonn “gan”. An sainmhíniú a thug Sanas Cormaic dúinn ± 1,000 bliain ó shin ná:

432. dithreb .i. beith cen treib n-ann nó cen trebadh

432. díthreabh .i. bheith gan treibh ann nó gan treabhadh

Maidir le "treb / treibh / treabh", tá an focal seo le fáil i mBreatnais freisin mar “tref / tre” leis an gciall “baile”, agus is cosúil go bhfuil sé gaolmhar le “Dorf” na Gearmáinise.

Dar le Trecheng Breth Féne (nó Tréanna na hÉireann), bhíodh trí dhíthreabh mór le rá in Éirinn sa sean-am:

43. Trí díthruib Hérenn: Fid Mór hi Cúailgni, Fid Déicsen hi Tuirtri, Fid Moithre hi Connachtaib.

Nod libh: ní bhíodh an focal “triúr”, a tháinig ó “trí fhear”, ná ceathrar, cúigear, 7c. le fáil i Sean-Ghaeilge Mhóch. Tháinig siad i réim de réir a chéile agus bhí “trí” agus “triúr” in úsáid le chéile ar feadh i bhfad.